آشنایی با مقررات صادرات و واردات و امور بین المللی

مقررات صادرات واردات و امور گمرکی در مناطق مناطق آزاد

فصل اول - تعاریف

ماده 1ـ در این تصویب‏نامه واژه ‏های زیر به جای عبارت‏های مشروح مربوط به کار می‏روند:

منطقه : هر یک از مناطق آزادتجاری ــ صنعتی است که به موجب قانون تأسیس شده یا می‏شوند.
قانون : قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری ــ صنعتی جمهوری اسلامی ایران ــ مصوب ــ 1372و سایر قوانینی که در این زمینه در آینده تصویب خواهدشد.

قلمرو گمرگی : کشور جمهوری اسلامی ایران، آب‏های سرزمینی و حریم هوایی آن است که در آنجا قوانین گمرکی و صادرات و واردات کشور به طور کامل اجرا می‏شود.

شورای‏ عالی : شورای‏ عالی مناطق آزاد تجاری ــ صنعتی جمهوری اسلامی ایران.

سازمان : سازمان هر منطقه آزاد تجاری ــ صنعتی

عوارض بندری و فرودگاهی : وجوهی است که سازمان در قبال ارایه تسهیلات بندری و فرودگاهی برای حمل و نقل دریایی، هوایی و تردد هواپیما از صاحبان کالا و یا مؤسسات حمل و نقل هوایی دریافت می‏کند.

هزینه ‏های خدماتی : وجوهی است که بابت خدمات انبارداری، تخلیه، باربری، بارگیری، صفافی، خن‏کاری، خدمات فوق‏العاده، آزمایش و تعرفه‏بندی، صدورگواهی مبدأ و خدمات دیگری که هنگام صادرات، واردات قطعی و موقت، ترانزیت، ترانسشیپ و مرجوع کردن (اعاده به خارج) کالا انجام و توسط سازمان هر منطقه وصول می‏شود.

ارزش افزوده : ما به التفاوت قیمت کالا پس از کسر ارزش موادی که در تولید آن به کار رفته است.

ارزش : در خصوص کالای وارده به مناطق آزاد عبارتست از بهای سیف کالا.

مقررات صادرات، واردات و امور گمرکی‏ مناطق ‏آزاد : مقرراتی است که در چارچوب قانون چگونگی اداره مناطق آزاد با تصویب شورای‏عالی و توسط سازمان در مناطق آزاد اجرا می‏شود.

گمرک سازمان : واحدی از زیر مجموعه سازمان منطقه می‏باشد که مجری مقررات صادرات و واردات در هر منطقه است.

اداره گمرک مستقر در منطقه : واحدی از زیر مجموعه گمرک ایران است که مجری مقررات صادرات و واردات می‏باشد.

فصل دوم ــ فعالیت‏ها و عملیات مجاز گمرکی در منطقه و مقررات مربوط به آن

الف ــ ورود کالا به‏ مناطق آزادتجاری ــ صنعتی جمهوری ‏اسلامی ‏ایران

ماده 2ـ ورود هرنوع کالا به هریک از مناطق مجاز است. به استثنای کالاهایی که به موجب شرع مقدس اسلام یا قوانین کشور (که در آنها نام مناطق آزاد تصریح شده باشد) ممنوع، یا بر اساس مقررات ویژه منطقه غیرمجاز می‏شود. تبصره ـ ورود کالا با مبدأ ساخت اسراییل به منطقه ممنوع است.

ماده 3ـ سازمان مکلف است آمار ماهانه کلیه کالاهای وارده به منطقه رابرای ثبت آماری گمرکی به وزارت بازرگانی و گمرک ایران بفرستد.

ماده 4ـ ترتیب ورود کالا به منطقه تابع ضوابط تعیین شده به وسیله سازمان منطقه است که با کمترین تشریفات انجام می‏شود، ولی در هر حال رعایت مقررات و ضوابط بهداشتی، امنیتی، فرهنگی و استاندارد براساس ضوابط مورد عمل در منطقه الزامی است.
تبصره ـ ضوابط بهداشت انسانی را سازمان با هماهنگی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین خواهد نمود.

ماده 5 ـ ورود کالا به منطقه از راه‏های زیر مجاز وتابع این مقررات می‏باشد:

1ـ کالاهایی که از خارج یا سایر نقاط کشور و یا دیگر مناطق آزاد تجاری ــ صنعتی کشور، وارد منطقه می‏شوند، چنانچه از نوع مصالح، ابزار و لوازم ساختمانی برای احداث واحد تولیدی، تجاری، خدماتی، مسکونی و فعالیت‏های زیربنایی )به استثنای وسایل تزیینی و مبل( باشند، با تشخیص سازمان منطقه و به میزان مورد نیاز از پرداخت عوارض بندری و فرودگاهی معاف هستند ولی مشمول پرداخت هزینه‏های خدماتی می‏باشند.

2ـ ماشین‏ آلات، مواد اولیه، اجزا و قطعات مورد نیاز تولید، تجهیزات و ابزارآلات تولیدی، قطعات یدکی ماشین‏آلات تولیدی و وسایل نقلیه سرمایه‏ای )به استثنای اتومبیل سواری و قایق تفریحی( از پرداخت عوارض بندری و فرودگاهی معاف ولی مشمول پرداخت هزینه‏های خدماتی می‏باشند.

3ـ کالاهایی که از خارج یا سایر مناطق آزاد کشور، (به استثنای کالاهای موضوع بندهای 1 و 2 این ماده) به منطقه وارد و ترخیص قطعی می‏گردند، مشمول پرداخت عوارض بندری و فرودگاهی می‏باشند و در صورتی که کالاهای مذکور صدور مجدد شوند، صرفا عوارض بندری و فرودگاهی اخذ شده قابل استرداد خواهد بود.

4ـ ورودکالا به منظور نگهداری امانی در انبارهای زیر کلید منطقه برای مهلت معین مجاز است. انتقال کالای مذکور به این انبارها تابع تشریفات ترانزیت داخلی منطقه است و استفاده و نقل و انتقال کالا از این انبارها بدون اطلاع و کسب مجوز یا انجام تشریفات به هر منظور تخلف از این مقررات محسوب می‏شود.

5 ـ به استثنای مواردی که سازمان هر منطقه، ترتیب دیگری مقرر دارد، ورود کالا از خارج، سایر مناطق آزاد کشور یا از قلمرو گمرکی، برای عرضه در نمایشگاه، صادرات مجدد، بسته‏بندی مجدد، تفکیک، درجه‏بندی، پاک کردن، مخلوط کردن و عملیات مشابه به صورت موقت و با پرداخت هزینه‏های خدماتی تحت نظارت سازمان هر منطقه مجاز است. استفاده یا فروش این کالاها که از خارج وارد شده، در منطقه بر اساس ارزش کالا هنگام ورود به منطقه مشمول پرداخت عوارض بندری و فرودگاهی و انجام تشریفات ترخیص قطعی می‏باشد.

تبصره ـ کالاهایی که به منظور تکمیل یا تعمیر از خارج یا از دیگر مناطق آزادکشور یا از سایر نقاط کشور وارد منطقه می‏شوند به صورت ورود موقت و بر اساس ضوابط منطقه و با معافیت از عوارض بندری و فرودگاهی ولی با پرداخت هزینه‏های خدماتی مجاز است. مهلت نگهداری این کالاها به صورت موقت در مناطق حداکثر دو سال خواهد بود.

6 ـ ورود و تخلیه کالا در بنادر منطقه که سازمان منطقه اعلام می دارد، به منظور ترانس شیپمنت و ترانزیت خارجی، با پرداخت هزینه خدماتی انجام تشریفات مقرر مجاز است.

7ـ کلیه کالاهایی که از خارج کشور به مقصد مناطق آزاد یا از مناطق آزاد به مقصد کشورهای خارجی از طریق سرزمین اصلی حمل می‏شود تابع مقررات و تشریفات ترانزیت خارجی موضوع فصل هفتم آیین‏نامه اجرایی قانون امور گمرکی بوده و در نهایت سادگی و با کمترین تشریفات انجام خواهد شد.

تبصره ـ ترانزیت خارجی کالاهای ممنوعه قانونی مستلزم اخذ مجوز از شورای‏عالی مناطق آزاد می‏باشد.

ب ــ صدور و خروج کالا از مناطق آزاد تجاری ــ صنعتی جمهوری اسلامی ایران

ماده 6 ـ سازمان مجاز است با رعایت مقررات مربوط نسبت به صدور گواهی مبدأ برای کالاهایی که از منطقه خارج می‏شود، اقدام نماید. مراجع رسمی ذیربط در داخل کشور موظف هستند گواهی مبدأ صادره را بپذیرند.

ماده 7ـ صدور کالا از مناطق تابع ضوابط تعیین شده به وسیله سازمان منطقه در چارچوب این مقررات است که در نهایت سادگی و با کمترین تشریفات خواهدبود.

تبصره ـ مانیفست وسایل نقلیه‏ای که به مقصد کشورهای خارجی، دیگر مناطق آزاد کشور و یا سایرنقاطکشور از منطقه‏خارج‏می‏شوند، با تأیید سازمان معتبر خواهد بود.

ماده 8 ـ سازمان مکلف است آمار ماهانه کلیه کالاهای صادره از منطقه را برای ثبت آماری به وزارت بازرگانی و گمرک ایران ارسال نماید.

ماده 9ـ صدور و خروج کالا ازمنطقه طبق مقررات و به روش زیرمجاز است:

1ـ صدور کالای ساخته شده در منطقه به خارج از کشور یا دیگر مناطق آزاد کشور اعم از آنکه مواد اولیه به کار رفته در آن از داخل کشور و یا خارج یا از دیگر مناطق کشور تأمین شده باشد مجاز و مستلزم تنظیم اظهارنامه صادراتی به منظور ثبت آماری می‏باشد.

2ـ ورود کالای تولیدشده در منطقه به سایر نقاط کشور در حد ارزش افزوده به اضافه مواد اولیه داخلی به کاررفته در آن از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی معاف می‏باشد و تنها حقوق گمرکی و سود بازرگانی مواد اولیه و قطعات وارداتی به کار رفته در کالای یاد شده دریافت خواهد شد.

3ـ ورود کالاهای خارجی (اعم از کالای مصرفی، مواداولیه و ماشین‏آلات و سایر کالاها) که عینا از منطقه به سایر نقاط کشور ارسال می‏شود، مجاز است ولی ترخیص آن موکول به رعایت مقررات عمومی صادرات و اردات و مقررات گمرکی کشور خواهد بود.

4ـ صدور کالاهای داخلی از منطقه به خارج کشور که عینا صادر می‏شوند، موکول به رعایت مقررات عمومی صادرات و واردات کشور است.

5 ـ خروج کالاهایی که از سایر نقاط کشور به منظور تعمیر یا تکمیل به صورت موقت به منطقه وارد می‏شوند وپس از تکمیل یا تعمیر به کشور اعاده می‏شوند مجاز و تابع تشریفات مقرر در قانون امورگمرکی می‏باشند و بابت ارزش دستمزد عملیات تعمیر یا تکمیل از حقوق گمرکی و سود بازرگانی معاف بوده ولی قطعات و قسمتها و لوازم تعویض یا اضافه شده که منشأ خارجی داشته باشند، مشمول حقوق گمرکی و سود بازرگانی بر اساس مقررات عمومی صادرات و واردات کشور می‏باشند.

6 ـ اعاده عین کالای وارده خارجی به خارج ا زکشور یا اعاده کالای وارده از سایر نقاط کشور به داخل کشور، با اجازه سازمان منطقه مجاز است.

7ـ خروج موقت کالا از منطقه به منظور تعمیر یا تکمیل در خارج یا در سایر نقاط کشور (به استثنای کالاهایی که از سایر نقاط کشور به منطقه وارد شده است) با مجوز قبلی سازمان مجاز و هنگام بازگشت به منطقه از عوارض بندری و فرودگاهی معاف است.

ماده 10ـ صدور یا خروج کالا از اماکن منطقه تحت هریک از عناوین مذکور در بندهای ماده (9) در صورت استفاده از خدمات و امکانات منطقه، مشمول پرداخت هزینه‏های خدماتی به منطقه خواهد بود.

پ ــ مقررات کالای همراه مسافر

ماده 11ـ مسافرانی که از کشورهای خارج یا سایر مناطق، از طریق فرودگاه یا بنادر مجاز مستقیماً وارد منطقه می‏شوند، اعم از ایرانی و یا خارجی مجازند کالا در حدی که جنبه تجاری نداشته باشد (به استثنای کالای ممنوعه شرعی و قانونی) به منطقه وارد و با معافیت از عوارض بندری و فرودگاهی ترخیص نمایند.

تبصره ـ اشخاص حقیقی یا حقوقی که قصد اقامت بیش از یک سال درمنطقه را دارند و اقامت آنان به تأیید سازمان برسد، می‏توانند برای یک بار لوازم خانه و محل کارخود را در حد متعارف وبا معافیت از عوارض بندری و فرودگاهی به منطقه وارد نمایند.

ماده 12ـ مسافرانی که مستقیما از طریق منطقه، از کشور خارج می‏شوند، مجازند کلیه کالاها (به استثنای کالاهای ممنوعه شرعی یا قانونی) را مشروط به اینکه جنبه تجاری نداشته باشد، بدون نیاز به اخذ مجوز با خود خارج نمایند. تبصره ـ خروج اشیای عتیقه، کتاب‏های خطی و قدیمی، آثار فرهنگی اصیل و انواع سکه مجاز نیست.

ماده 13ـ کالای همراه مسافرانی که قصد دارند از منطقه خارج و به سایر نقاط کشور سفر نمایند مشمول مقررات عمومی صادرات و واردات کشور خواهد بود.

ت ــ مقررات مربوط به تخلفات

ماده 14ـ کالایی که ورود آن ممنوع یا برابر مقررات منطقه قابل ترخیص نباشد، به استثنای کالاهای ممنوعه شرعی (به اعتبار خرید، فروش و یا مصرف) یا کالاهای ممنوعه قانونی (که در آنها نام مناطق آزاد تصریح شده باشد)، هرگاه به منظور ورود قطعی با نام و مشخصات کامل و صحیح اظهارشود، سازمان باید از ترخیص آن خودداری و به صاحب کالا یا نماینده وی کتبا اخطار کند که حداکثر ظرف مدتی که سازمان تعیین می‏کند کالا را از منطقه خارج نماید. کالاهای ممنوعه شرعی و قانونی (که در آنها نام مناطق آزاد تصریح شده باشد) مشمول مقررات مربوط خواهد بود.

ث ــ مقررات متفرقه
ماده 15ـ هرگاه پس از ترخیص کالا معلوم شود وجوهی که وصول آن به عهده سازمان می‏باشد بیشتر یا کمتر از آنچه مقرر بوده دریافت شده است، سازمان و صاحب کالا می‏توانند ظرف چهارماه از تاریخ امضای سند ترخیص کالای مورد بحث، حسب مورد مابه التفاوت را از یکدیگر مطالبه و دریافت کنند.

ماده 16ـ مؤسسات حمل و نقل هوایی ودریایی و صاحبان یا دارندگان وسایل نقلیه مکلفند هنگام ورود وسیله نقلیه به فرودگاه، بندر و یا راه‏زمینی مجاز یک نسخه فتوکپی یا رونوشت از بارنامه هرقلم از محصولات خود را به ضمیمه فهرست کل بار به سازمان تسلیم نمایند.

ماده 17ـ کنترل و نظارت بر ورود و صدور کالا از مناطق آزاد به سایر نقاط کشور توسط گمرک جمهوری اسلامی ایران صورت می‏گیرد. سرپرست گمرک مستقر در منطقه با معرفی سازمان و حکم رییس کل گمرک منصوب می‏شود. تبصره ـ کنترل و نظارت بر ورود و صدور کالا از مناطق آزاد به سایر کشورها توسط گمرک سازمان برمبنای این مقررات و دستورالعمل‏های اجرایی مربوط انجام می‏پذیرد.

ثبت بازرگان